1. Voorwoord
Het jaar 2022 was een jaar van beweging. Onze huurders ontvingen we weer op onze baliepunten. We konden weer naar kantoor. We benoemden een nieuw managementteam. De landelijke prestatieafspraken brachten dynamiek op regionaal niveau.
Pandemie
Alleen de eerste maanden zaten we nog in de greep van het coronavirus. In maart werden alle beperkende maatregelen opgeheven. Ons team Dagelijks Onderhoud en mutatiemedewerkers konden weer volop in de woningen aan de slag. We openden de deuren van onze baliepunten en hadden weer inloopuren voor onze huurders. En collega’s van Accolade troffen elkaar weer op kantoor.
Nieuwe organisatiestructuur
Op 1 mei voerden we de nieuwe organisatiestructuur in. De organisatiestructuur versterkt de cultuur van eigen regie en eigenaarschap. We hebben nu meer afdelingen en per afdeling minder medewerkers. Zo kan elke manager voldoende aandacht geven aan zijn of haar medewerkers. We breidden de organisatie uit met een afdeling Strategie & Beleid. Omdat ontwikkelingen in de buitenwereld vragen om breder en meer integraal advies.
Afschaffing verhuurderheffing
2022 is het jaar dat de verhuurderheffing is verminderd. In 2023 schaft de overheid de verhuurderheffing helemaal af. Hierdoor komt geld vrij. Geld dat we in kunnen zetten voor onze volkshuisvestelijke taak. Vooruitlopend op het extra werk creëerden we extra banen. De extra banen leidden tot interne doorstroming en nieuwe collega's. Als werkgever zijn we trots op de ruime belangstelling voor de vacatures.
Nationale prestatieafspraken
In de zomer stemden de leden op het Aedescongres, waaronder Accolade, in met de Nationale Prestatieafspraken van de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Dit betekent onder andere uitbreiding van het aantal woningen, versnelde afbouw van de EFG-labels en (nog) meer aandacht voor aandachtsgroepen.
Gemeenten
In het voorjaar waren er gemeenteraadsverkiezingen. De nieuwe colleges van B&W startten na de zomer. Enkele gemeenten benutten het eerste jaar om de Woonvisie te actualiseren. Wij respecteren dat. Tegelijk hopen we niet dat het een rem zet op de realisatie van de (landelijke) prestatieafspraken.
Ontwikkeling
We hebben te maken met regionale demografische ontwikkelingen en landelijke prestatieafspraken. Dit maakt dat ons team Ontwikkeling het drukker heeft dan ooit. In 2022 werkten we aan de voorbereiding van ongeveer 300 woningen sloop/nieuwbouw en uitbreiding. We leverden zestien nieuwbouwhuizen op die in de plaats kwamen voor gesloopte woningen. Ook leverden we vier nieuwe huizen op op een nieuwe locatie (inbreiding).
Energiecrisis
De prijzen voor energie rijzen de pan uit. Voor veel van onze huurders betekent dit dat ze maandelijks moeilijker kunnen rondkomen. Helaas kunnen we niet alle woningen in een keer isoleren en verduurzamen. We deden en doen wat we kunnen. Het gemiddelde energielabel is B en het aantal woningen dat voldoet aan de standaard is ruim tien procent. Sinds november reed onze Bespaarbus langs de woningen met EFG-labels. Collega's brachten radiatorfolie, tochtstrips en isolatiemateriaal aan. Ook gaven ze bespaartips. Zo kwamen de huurders iets gemakkelijker de winter door.
Elze Klinkhammer & Friso de Roos
Bestuur Accolade
2. Thema's en doelen
‘Voor elke huurder een passende woonplek in een aangename en veilige buurt.’
Dat is onze ambitie. Hoe we dat willen doen staat in ons koersdocument ‘Ruimte voor mensen 2020 - 2025’. Deze koers is richtinggevend. Het is een kader voor ons denken en doen. Onze maatschappelijke opdracht voeren we uit in een omgeving die steeds in beweging is. Nieuwe ontwikkelingen vragen om nieuwe oplossingen. Wij hebben drie speerpunten voor de komende jaren.
1. We bouwen aan buurten waar je prettig woont
Betaalbaarheid en beschikbaarheid zijn hierin belangrijk. We zorgen voor voldoende betaalbare woningen. We stimuleren huurders om verantwoordelijkheid te nemen in hun omgeving. Hierdoor houden we samen met onze huurders de woonlasten in de hand.
2. We doen het samen
Samen krijgen we meer voor elkaar dan ieder voor zich. We kennen onze partners en investeren in ons netwerk. We leggen verbinding tussen bewoners en professionals. Door gebruik te maken van elkaars kracht werken we samen aan prettig en veilig wonen.
3. We zijn een toekomstgerichte organisatie
We werken doelmatig en efficiënt samen en zijn financieel gezond. Duurzaamheid zit in ons DNA. Investeringen in digitale dienstverlening maken meer persoonlijk contact mogelijk. We gaan met de tijd mee en het ‘bewust werken’ is daar onderdeel van.
Hoe gaven we in 2022 invulling aan onze koers?
Om op deze speerpunten te sturen, werken we met vijf strategische doelen met de blik op 2025. Elk jaar vertalen we deze strategische doelen in meetbare jaardoelen. De rapportage is drie keer per jaar en staat in een Balanced Score Card. De onderwerpen van de strategische doelen voor Accolade zijn:
- betaalbaarheid en beschikbaarheid
- duurzaamheid
- samenwerking en verbinding
- organisatie
- financieel
Hoe we invulling gaven aan de doelen 1 t/m 3 leest u hierna. In het hoofdstuk 'Onze organisatie' leest u meer over onze organisatie. De financiën komen uitgebreid aan bod in het hoofdstuk ‘Financieel gezond blijven’.
1. Betaalbaarheid en beschikbaarheid
Een deel van onze huurders heeft het financieel niet makkelijk. Zeker in deze tijden van hoge inflatie en hoge energieprijzen. Daarom blijven we de komende jaren keihard werken om voldoende betaalbare en passende huurwoningen te bieden. Maar we doen meer: we helpen bewoners bij het in balans krijgen van hun woonlasten. Ervaar je voldoende financiële ruimte? Dan voel je meer ruimte om het leven op je eigen manier vorm te geven. Hierin werken we samen met onze gemeenten en huurdersverenigingen.
In 2022 gaven we op de volgende manieren aandacht aan betaalbaarheid.
Instrumentenkoffer Betaalbaarheid
Door een integrale samenwerking met gemeenten en huurdersorganisaties willen we zoveel mogelijk betalingsrisico’s bij huurders voorkomen en verlagen. En daarnaast betalingsproblemen zo vroeg mogelijk in beeld krijgen en oplossen. We leveren maatwerk aan huurders die betalingsproblemen hebben of krijgen. Samen met gemeenten, huurdersorganisaties en andere corporaties hebben we een ‘Instrumentenkoffer Betaalbaarheid’. Hierin zit een set van maatregelen die huurders met betalingsproblemen kunnen helpen.
Werkgroepen binnen gemeenten
In elke gemeente waar wij huurwoningen hebben, zijn werkgroepen actief om de Instrumentenkoffer vorm te geven. We maken samenwerkingsafspraken en spreken af welke acties we oppakken met elkaar. Deze afspraken en acties krijgen een plek in de Instrumentenkoffer. En in het bijbehorende uitvoeringsplan. Op deze manier bouwen we stap voor stap aan onze integrale samenwerking. In de ene gemeente zijn we daar verder mee dan in de andere. Maar overal werken we eraan.
Welke acties deden we concreet vanuit de Instrumentenkoffer?
-
Campagne Geldzorgen? Kom in actie
In De Fryske Marren lanceerden we een gezamenlijke communicatiecampagne. Zo wilden we huurders met financiële zorgen beter bereiken. En de drempel verlagen om hulp te zoeken. -
VoorzieningenWijzer
Ook maakten tientallen huurders in De Fryske Marren gebruik van de VoorzieningenWijzer. De VoorzieningenWijzer is een slimme applicatie die alle (gemeentelijke) regelingen en toeslagen kent. Tijdens een persoonlijk adviesgesprek met een inwoner brengt een consulent in kaart waar iemand recht op heeft. Ook helpt deze consulent met de aanvraag. In Smallingerland startten we in 2022 met de thema’s ‘Communicatie en VoorzieningenWijzer’. De uitvoering komt in 2023. -
Nieuw armoede- en schuldenbeleid
In Súdwest-Fryslân ontwikkelt de gemeente een nieuw armoede- en schuldenbeleid. Wij zijn daar nauw bij betrokken. Onze samenwerking met de gemeente krijgt in het beleid een duidelijke plek. -
Gastles ‘Op jezelf’
In Súdwest-Fryslân ontwikkelden we met verschillende partijen een gastles ‘Op jezelf’ voor jongeren op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. De gastles gaat over goed omgaan met geld en wonen. Vanaf 2023 geven corporaties deze gastlessen in verschillende gemeenten in ons werkgebied op scholen die hierin interesse hebben. -
Energiearmoede
Ook stemden we met alle gemeenten onze inzet en samenwerking af rondom het thema ‘energiearmoede’. In november 2022 begon onze ‘Bespaarbus’ te rijden langs al onze E, F, G label woningen. In totaal bezochten wij ruim 200 woningen en brachten radiatorfolie, tochtstrippen en brievenbusborstels aan. De hoge energieprijzen en de inflatie kunnen we niet veranderen. Maar we kunnen mensen in een woning met een laag energielabel wel een handje helpen.
Vroegsignaleringsafspraken met gemeenten
In 2021 maakten we vroegsignaleringsafspraken met al onze gemeenten. Het doel is dat de gemeenten zo vroeg mogelijk in beeld krijgen wie betalingsachterstanden heeft. Zo kunnen ze de inwoner helpen bij het op orde krijgen van zijn of haar financiën. Maandelijks leveren wij hiervoor onze huurachterstanden aan. Inmiddels is een waardevolle samenwerking ontstaan met de vroegsignaleerders van de gemeenten. De lijnen zijn heel kort en op deze manier konden we samen al vele huurders helpen. Maar we blijven dit evalueren en optimaliseren.
Maatwerk geboden
Ook in 2022 stond uiteraard de deur open voor huurders die betalingsproblemen kregen. Bijvoorbeeld door de hoge inflatie en energielasten. Met zo’n 73 huurders hadden we nauw contact. We boden hun een luisterend oor. Ook gingen we samen op zoek naar een oplossing. We konden alle huurders helpen. Bijvoorbeeld door uitstel van betaling, veranderen van de incassodatum of met een betalingsregeling. Verder brachten we mensen in contact met de gemeente of een andere instantie. En in De Fryske Marren boden we verschillende huurders de VoorzieningenWijzer aan.
Beschikbaarheid
Het Fries Sociaal Planbureau publiceerde ook in 2022 een rapport op hun website. Dit gaat over de ontwikkeling van de vraagdruk in de sociale huur in de provincie. Hieruit blijkt dat de behoefte aan sociale huurwoningen nog steeds toeneemt. Deze cijfers zijn belangrijke input voor ons. We nemen dit mee in de prestatieafspraken.
Nieuwbouwlocaties
Net als in 2021 voerden wij in 2022 intensieve gesprekken met de gemeenten over nieuwbouwlocaties voor sociale huurwoningen. Want de wachttijden voor sociale huurwoningen lopen nog steeds op. Om te kunnen bouwen zijn we afhankelijk van nieuwbouwlocaties. En die zijn meestal van de gemeenten. In 2022 leidden deze gesprekken tot een uitbreiding van 27 nieuwbouwwoningen.
Dit is alleen niet genoeg. Zo hebben we de ambitie om tot 2032 841 nieuwe huizen te bouwen. Deze ambitie kunnen we nog maar voor 42 procent invullen. Dit komt omdat we nog geen zicht hebben op meer nieuwbouwlocaties. Vooral in de gemeenten Súdwest-Fryslân en Heerenveen blijft de beschikbaarheid van locaties achter op de behoefte. We blijven de gemeenten vragen naar geschikte en betaalbare grondlocaties. De roep om meer woningen vanuit Den Haag gaat ons hierbij waarschijnlijk helpen.
2. Duurzaamheid
Helemaal je eigen plek. Die behoefte hebben onze huurders nu, maar ook generaties daarna. Daarom kijken we verder dan vandaag en houden nu al rekening met morgen. Daarbij past dat we bijdragen aan een schone aarde. We willen het milieu zoveel mogelijk ontzien. Door onze woningen energiezuinig te maken dragen we daaraan bij. In 2022 leverden we het Programma Verduurzaming op. Hierin beschreven we hoe we de bestaande woningvoorraad verduurzamen. Met als einddoel een aardgasloze woningvoorraad.
Isoleren en zonnepanelen
In 2022 gingen we door met het verduurzamen van onze woningen. Dit doen we door woningen te isoleren en zonnepanelen aan te brengen. Voor onze huurders zorgt dit voor beheersbare woonlasten. In totaal brachten we bij 1.150 woningen isolatie aan en 580 woningen kregen zonnepanelen. We hebben minder zonnepanelen geplaatst dan we wilden. Dit komt omdat er geen capaciteit was bij netbeheerder Liander. Ook waren er begin 2022 leveringsproblemen met de panelen. We hebben nu gekozen voor één leverancier van zonnepanelen. Dit moet de leveringszekerheid verhogen. Ook zijn we bezig om procesafspraken te maken met Liander. Zodat zij op tijd genoeg netcapaciteit hebben.
Verduurzamen betekent meer dan alleen isoleren en zonnepanelen plaatsen. We richten ons ook op logistiek, een groene omgeving en circulair bouwen. Hiervoor stelden wij een aantal jaren geleden vier duurzaamheidsregisseurs aan. Ook in 2022 bereikten zij weer mooie resultaten. Hieronder noemen we een aantal:
Circulariteit:- Samen met Thús Wonen en Vereniging Circulair Fryslân ontwikkelden we het Fries Circulair Programma. Dit programma is voor alle leden van de Vereniging Friese Woningcorporaties.
- Op uitnodiging van Vereniging Circulair Fryslân ondertekenden we het biobased isolatiepact.
- Samen met een aantal RGS-partners hebben we het project De Circulaire Keuken van Chainable nieuw leven ingeblazen
- We ondertekenden het bijenpact.
- We stelden een actieplan op voor het vergroenen van de omgeving van onze huurders. Onze focus ligt hierbij op eerst zelf vergroenen en het goede voorbeeld geven. Daarna gaan we met huurders aan de slag.
- Samen met de gemeente Súdwest-Fryslân organiseerden we een geslaagde pilot ‘groene voortuinen’. Hierbij zijn meer dan vijftig betegelde voortuinen omgevormd tot groene voortuin.
Samenwerken en verbinden
In onze Koers 2020-2025 geven we richting aan onze organisatie. Samenwerken en verbinden is een van onze visiedoelen. We geloven erin dat we samen meer voor elkaar krijgen dan ieder voor zich. We werken samen in netwerken met bewoners, professionals en partners. We maken hierin gebruik van elkaars kracht en inzet. Zo zorgen we met elkaar voor prettig en veilig wonen.
Weer Thuis
Begin 2022 ondertekenden we het convenant Weer Thuis. Dit deden we met corporaties, huurdersverenigingen, gemeenten en zorgpartijen uit Friesland. Hiermee willen we mensen laten doorstromen uit de beschermde woonvorm en maatschappelijke opvang naar een zelfstandige woning.
Voldoende goede woningen verspreid over de provincie en passende ondersteuning zijn hierin van belang. Maar vooral ook de (lokale) samenwerking om te zorgen voor een ‘zachte landing in de wijk’. Hierover maakten we afspraken met onze gemeenten. Zo bieden we bewoners een optimale kans van slagen. De uitvoering kende eerst een opstartperiode. In 2022 bemiddelden we voor zes kandidaten. We zochten voor hen een huis en boden deze aan.
Statushouders
We leveren graag een bijdrage aan de taakstelling van de gemeenten. Aan zo’n 180 statushouders boden we in 2022 een thuis. We evalueerden periodiek hierover met gemeenten, provincie, COA en vluchtelingen. Gemeenten moeten de komende tijd steeds meer statushouders een woning bieden. Op ons verzoek proberen gemeenten dan ook huisvestingsmogelijkheden te ontwikkelen buiten de corporaties. In 2023 wordt dit vast duidelijker.
Langer Thuis
Het aantal ouderen neemt sterk toe de komende jaren. We ontwikkelden daarom de ‘Aanpak Langer Thuis’. In het kort ziet de aanpak er zo uit:
1. Zicht op kwaliteit en toekennen
Langer Thuislabels:
- kwalitatieve inventarisatie gelijkvloers bezit met Accolade Meetlat;
- strategiebepaling: welke woningen zijn geschikt voor Langer Thuis? Welke gaan we geschikt(er) maken de komende jaren? Welke woningen gaan we verhuren aan andere doelgroepen;
- toekennen Langer Thuislabels aan geschikte woningen.
2. Volle inzet op marketing en verhuur
- uitrollen bewustwordingscampagne;
- aantrekkelijke promotie van ons Langer Thuisbezit op FrieslandHuurt, ongeacht beschikbaarheid;
- Langer Thuiswoningen gericht toewijzen aan de doelgroep.
3. Gaan voor persoonlijk contact en maatwerk
- persoonlijk contact: individuele gesprekken en inregelen twee ‘Langer Thuisexperts’;
- maatwerk toepassen, bijvoorbeeld: hulp bij inschrijven, kleine woningaanpassingen vanuit Langer Thuis Pakket, hulp bij doorstroming.
We zijn volop bezig met deze aanpak. Verdere uitvoering volgt in 2023.
Leefbare wijken en buurten
- In 2022 startte het project ‘Schoolstraat 10’. Bij dit project laten we een groep aspirant-bewoners zelf hun droomwoning en omgeving ontwerpen. We betrekken omwonenden actief bij het proces. In 2023 loopt het project nog door.
- In Jubbega betrokken we bewoners bij het opfrissen van de natuurtuin en het plaatsen van een bloesemboom.
- Onze nieuwbouwwoningen aan de Nachtegaalstraat in Drachten kregen de modernste installaties. Om huurders te leren hoe zij hiermee kunnen omgaan, maakten we een instructiefilm.
- Een aantal aanleunwoningen in Heerenveen kreeg deuren met een DOM-systeem. Zo kunnen bewoners gemakkelijker naar binnen met een scootmobiel of rolstoel. Ook zorgden we voor extra oplaadplekken voor de scootmobiels in de fietsenbergingen.
- De Froonackerflat in Franeker kreeg een grote opfrisbeurt. Zo kwamen er nieuwe vloeren, er werd gesausd en er kwam kunst aan de muur en nieuwe verlichting.
Belanghouders
Een eigen plek vraagt de inzet van velen. Vanuit onze belangrijkste taak ‘wonen’ zoeken we daarom actief de samenwerking op met onze belanghouders. Denk hierbij aan bewoners, huurdersverenigingen, lokaal bestuur, collega-corporaties, welzijnsorganisaties, zorginstellingen en andere partners.
Verbinding met onze huurders
Onze huurders nemen een bijzondere plek in. Wij zijn er voor hen. Huurders verenigen zich in huurdersverenigingen. Op organisatiebreed niveau overlegt ons bestuur met twee huurdersverenigingen. Dit zijn:
- Het Overlegpodium (Huurdersvereniging De Bewonersraad Friesland en huurdersvereniging Franeker);
- HO-STESS (de gezamenlijke huurdersverenigingen Heerenveen, Joure en Sneek).
Regelmatig is er overleg op lokaal niveau met de huurdersverenigingen. Op voordracht van de huurdersverenigingen zitten twee commissarissen in de RvC. Elk jaar overleggen de RvC en de huurdersverenigingen minimaal één keer met elkaar. Wij steunen de huurdersverenigingen financieel. En we bieden hun de mogelijkheid om de kwaliteit op orde te houden. In 2022 droegen we afgerond € 126.000 bij.
We bespraken veel onderwerpen op bestuurlijk niveau met HO-STESS en het Overlegpodium in 2022. Ook in 2022 betrokken we onze huurdersverenigingen eerder bij adviesaanvragen. We trokken samen op. Hieronder staan een aantal onderwerpen die we met elkaar bespraken:
- huurverhoging 2022 (advies);
- visitatierapport 2017-2020;
- energiearmoede;
- het bod en de prestatieafspraken 2023 per gemeente (advies);
- begroting 2023;
- signaleringslijst ongewenst huurdersgedrag (advies);
- verkoopstop niet-daeb (advies);
- woningruil (met Bewonersraad);
- enquête verduurzamen (met De Bewonersraad).
Vorig jaar onderzochten we met een vragenlijst de klanttevredenheid onder huurders rondom het thema ‘verduurzaming’. In november hielden we twee discussieavonden. Dit deden we samen met De Bewonersraad Friesland en de huurdersvereniging Franeker. We gingen in gesprek met huurders over de uitkomsten.
Verbinding met gemeenten
Zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau overlegt onze directie regelmatig met gemeenten. We vinden een goede samenwerking met gemeenten in ons werkgebied erg belangrijk. Zo maken we elk jaar prestatieafspraken met gemeenten. Belangrijke onderdelen van volkshuisvesting komen dan aan bod. Denk aan het sociaal domein, leefbaarheid, woningen en duurzaamheid.
Met de volgende gemeenten hebben wij prestatieafspraken lopen of gemaakt:
- Heerenveen
- Smallingerland
- De Fryske Marren
- Súdwest-Fryslân
- De Waadhoeke
- Tytsjerksteradiel
Verbinding met andere corporaties
We werken veel samen met andere woningcorporaties en richten ons sterk op Friesland. We voelen ons medeverantwoordelijk voor de provincie. Zo bieden we met vier andere woningcorporaties onze woningen aan op www.frieslandhuurt.nl.
- We doen mee aan het Intercollegiaal overleg Noordoost. Bestuurders van corporaties uit het noorden en het oosten van het land bespreken met elkaar vraagstukken die leven in de regio. Dit is ontstaan uit de lobby en campagne ‘Scheef’. Daarin vroegen veertig corporaties uit het noorden en oosten aandacht voor de opgaven in onze regio’s. In 2022 zijn de opgaven vanuit deze lobby succesvol geland in de Nationale Prestatieafspraken.
- We zijn lid van de Vereniging Friese Woningcorporaties. De VFW is een samenwerkingsverband van Friese Woningcorporaties. Op provinciaal niveau is de VFW gesprekspartner voor overheden en maatschappelijke organisaties. De VFW zorgt voor (kennis)ontwikkeling op het brede vlak van wonen. De VFW verstevigde in 2022 de onderlinge samenwerking. De VFW werkt samen aan verduurzaming waarbij corporaties verschillende pilots uitvoeren. In 2022 startte een provinciebreed woonlastenonderzoek. Daarnaast meten we in VFW-verband de vraagdruk op de Friese woningmarkt in samenwerking met het Fries Sociaal Planbureau.
- We doen mee in de Noorderlingen. Noordelijke corporatiesbestuurders komen samen om over een actueel thema te praten. Zo leren ze van elkaar.
- Wij zijn participant van het veiligheidshuis en het doorbraakteam. Deze hebben als doel snel in te grijpen bij ernstige overlastsituaties. De gemeente schaalt op naar het veiligheidshuis. Dit hoeft niet alleen bij ernstige overlastsituaties. Maar het kan ook bij grote zorgen om de huurder. Bijvoorbeeld door verward gedrag, waarbij de veiligheid van de huurder en/of omgeving in gevaar is. In 2022 is in Heerenveen één keer opgeschaald. Het ging om een ontruiming vanwege huurachterstand. Door de goede samenwerking tussen alle partijen verliep dit rustig. En in Leeuwarden is een vangnet voor de huurder gecreëerd. In Drachten is als gevolg van een dreigende escalatie, onder regie van het veiligheidshuis, een huurder verhuisd naar een woning van een andere corporatie.
- Wij zijn lid van Circulair Friesland. Hun missie is om in 2025 één van de meest onderscheidende circulaire transitieagenda’s te hebben. Gericht op een aantal specifieke thema’s die leven in de regio. Deze ambitie in Friesland sluit mooi aan bij die van Accolade. Het helpt ons de goede duurzame stappen te zetten.
- Wij doen met Friese gemeenten en corporaties mee met het landelijke actieprogramma Weer Thuis! Dit programma zorgt voor een soepele overgang voor mensen die uit 24-uurs situaties weer zelfstandig gaan wonen.
- Wij nemen deel aan het project Kamers met Kansen (KmK) van Zienn. KmK is er voor jongeren van ROC’s die niet aan studeren toe komen. Bijvoorbeeld door problemen thuis, op school en/of door schulden. KmK biedt ze een woonplek en een steun in de rug bij wonen, leven en leren. Het doel is, dat de jongere een diploma haalt. Wij bieden vier woningen aan in Heerenveen en vier in Smallingerland. Binnen deze woningen is geregeld doorstroming.
3. Onze dienstverlening
Halverwege maart werden alle coronamaatregelen ingetrokken. We bemensten onze balies weer als vanouds. We werken flexibel, deels op kantoor en deels thuis. We handelden 58.170 inkomende telefoongesprekken af.
Klanttevredenheid
Iedere dag werken wij aan de kwaliteit van onze dienstverlening. Sinds 2015 meten we doorlopend de klanttevredenheid. Zo weten we waar verbetering nodig is. En waar de huurder tevreden over is. Elke mening is voor ons waardevol. Zo weten we hoe we het doen en wat er beter kan. Wij doen ons klanttevredenheidsonderzoek samen met onderzoeksbureau Klantcontact Monitor (KCM). Ook doen we ieder jaar mee met de Aedes Benchmark. Hierbij worden de resultaten van alle woningcorporaties gemeten.
We meten de klanttevredenheid bij de volgende gebeurtenissen:
- bij nieuwe huurders (het betrekken van een woning);
- bij huurders die de huur hebben opgezegd;
- wanneer een reparatieverzoek is gedaan;
- wanneer we groot onderhoud hebben gedaan.
In 2022 gaven meer dan 2.300 huurders ons feedback. Zij gaven ons gemiddeld de volgende cijfers:
- een 7,9 voor het betrekken van een woning;
- een 7,4 voor het verlaten van een woning;
- een 8 voor reparatieverzoeken;
- een 7 voor groot onderhoud.
Hoger cijfer bij nieuwe huurders
1.053 huurders betrokken een woning. Het cijfer voor het betrekken van een woning steeg van 7,4 naar 7,9. Hiermee scoren we hoger dan het landelijke gemiddelde van 7,7. Dit komt net als vorig jaar vooral doordat de onderhoudsstaat verbeterde. De komende jaren blijven we onze woningen duurzamer maken. En we voeren ander groot onderhoud uit. Hiermee hopen we de tevredenheid over de staat van de woning de komende jaren te blijven verhogen.
Kleine daling in tevredenheid door ontbreken fysieke inspectie
1.210 huurders zegden de huur op. We zagen een kleine daling van 0,1 in de tevredenheid. Dit was net als vorig jaar het gevolg van onze aangepaste dienstverlening. We deden nog steeds minder fysieke voorinspecties.
We scoren een 8 voor reparatieverzoeken
De waardering voor uitgevoerde reparatieverzoeken steeg naar een 8. Hiermee scoren we beter dan het landelijke gemiddelde van 7,7. We sturen vooraf een bericht om de huurder te herinneren aan de afspraak. Onze huurders waarderen dit. Het werkt bovendien kostenbesparend, omdat we minder huurders niet thuis treffen.
Voor groot onderhoud scoren we een 7
De waardering voor groot onderhoud bleef met 7,0 gelijk aan vorig jaar.
Nieuwe klantvisie voor betere dienstverlening
In 2023 werken we aan een vernieuwde klantvisie. Aan de hand hiervan verbeteren we onze dienstverlening verder.
MijnAccolade
In 2022 verbeterden we ons online huurdersportaal MijnAccolade. De mogelijkheden op een rij:
- Mijn persoonlijke gegevens – hier staat een overzicht van persoonlijke gegevens.
- Mijn contracten – hier staan de contractgegevens en kan de huurder de woning opzeggen. Ook kan de huurder hier een woningaanpassing aanvragen en de woningwaardering inzien.
- Huurspecificatie – de huurder kan deze direct downloaden.
- Betalingen – de huurder kan betalingen en nota’s bekijken. En de huur online betalen. Ook kan de huurder hier een betalingsregeling treffen.
- Mijn correspondentie – hier staat alle post van en naar ons op een rij.
- Onderhoud – hier maakt de huurder een afspraak voor een reparatie of wijzigt deze afspraak.
- Contactformulier – hier kan de huurder een vraag stellen.
Meer huurders actief op MijnAccolade
We gingen actief aan de slag met het verhogen van het aantal MijnAccolade-accounts. In december bereikten wij de mijlpaal van 8.000 actieve gebruikers. In 2023 gaan we door met de acties om het aantal verder te verhogen.
FrieslandHuurt
Wij bieden onze beschikbare woningen al een aantal jaren aan via de website FrieslandHuurt.nl. Hierin werken we samen met Elkien, Wonen Noordwest Friesland en Woonzorg Nederland. Zo kunnen woningzoekenden met één inschrijving in een steeds groter woningaanbod zoeken.
Klachten
We stelden in september een Klachtencoördinator aan. In 2022 ontvingen we 124 klachten. Deze brachten we met terugwerkende kracht in kaart. Ook richtten we een verbeterteam op.
4. Onze organisatie
Algemeen
In 2022 pasten we de topstructuur van de organisatie aan. Dit deden we na input van de medewerkers én met een positief advies van de Ondernemingsraad. Het organogram kwam er als volgt uit te zien:
Friso de Roos is verantwoordelijk voor Financiën & Bedrijfsvoering. Elze Klinkhammer gaat over Volkshuisvesting & Vastgoed. De nieuwe organisatiestructuur geeft een sterke basis voor de toekomst. De organisatie blijft plat. De managers hebben voldoende tijd en ruimte voor hun medewerkers omdat de teams niet te groot zijn.
Meer managers
De aanpassing zorgde voor een uitbreiding van het management. Bestaande managers solliciteerden naar een nieuwe plek. En een aantal medewerkers groeide door naar een managementfunctie. De plekken die overbleven werden door externe managers ingevuld. Op 1 september zat er een heel vernieuwd MT.
Team Digitale Informatievoorziening aangepast
Niet alleen de topstructuur veranderde. Ook voerden we een wijziging door bij het team Digitale Informatie- voorziening. Dit deden we na een positief advies van de OR. We organiseerden het werk op deze afdeling anders. De vertrekkende medewerkers vonden een nieuwe uitdaging in de zorg.
Strategische personeelsplanning
In en na de zomermaanden trokken we veel nieuwe medewerkers aan. Door de afschaffing van de verhuurders- heffing kwam geld vrij voor nieuwbouw- en duurzaamheidsplannen. En om deze plannen uit te voeren zijn nieuwe medewerkers hard nodig. Gezien de drukte en de krapte op de arbeidsmarkt besloten we tijdig te werven.
Formatie
In deze tabel staat informatie over het aantal medewerkers en fte per 31 december 2022.
| Organisatie | Aantal medewerkers | Aantal fte |
|---|---|---|
| Accolade | 184 | 162,15 |
| Loopbaaninitiatief | 2 | 1,23 |
| Totaal | 186 | 163,38 |
In 2022 namen we 42 nieuwe medewerkers aan. Voor zeventien medewerkers stopte het dienstverband bij Accolade.
Ziekteverzuim
Het verzuimpercentage van Accolade voor 2022 was 4,2 procent. Er waren in 2022 157 nieuwe ziekmeldingen. In totaal zorgde dit voor 2.724 ziektedagen. Het verzuim was het laagst in september (3,8%) en het hoogst in maart (5,9%). Het verzuim was in lijn met de landelijke ontwikkeling. Zo zagen we de terugkeer van griep na de coronapandemie (griepgolf in maart en in december).
Hybride werken
Samen met de OR gaven we verder vorm aan hybride werken. Dit noemen wij Bewust Werken 2.0. We keken hoe we willen omgaan met de combinatie van thuiswerken en werken op kantoor. We willen een aantrekkelijke werkgever zijn en blijven. Door uit te gaan van wensen en voorkeuren van medewerkers. Met een vragenlijst peilden we daarom de wensen van medewerkers. De meeste medewerkers kiezen ervoor om altijd één of meer dagen thuis te blijven werken.
Resultaat van het onderzoek was een eigen budget voor medewerkers om de thuiswerkplek in te richten. Deze regeling komt naast de al bestaande thuiswerkregeling. Ook op kantoor deden we aanpassingen om bijvoorbeeld in hybride vorm te kunnen vergaderen. Daarnaast breidden we het aantal volledig ingerichte werkplekken uit. En we verbeterden de wifi.
Duurzame inzetbaarheid
We willen dat medewerkers gezond, gelukkig en bekwaam hun werk doen. We organiseerden verschillende activiteiten die hieraan bijdragen. Medewerkers bepalen zelf of ze hieraan meedoen. Ook hebben ze zelf de regie over hoe ze duurzaam inzetbaar blijven. Door in jezelf te investeren blijf je fit in je werk. In het verbindingsgesprek bespreekt de medewerker met de leidinggevende hoe hij of zij werkt aan de toegevoegde waarde. Dit past bij het bewust werken. Het draagt bij aan duurzame medewerkers en daarmee aan een duurzame organisatie.
Orange Week
In de voorbije jaren werd de derde maandag in januari door Accolade omgebogen naar een Orange Monday. Na alle coronaperikelen pakten we in 2022 wat groter uit. We organiseerden een Orange Week. Op alle werkdagen hadden we een activiteit. Op maandag wandelbingo. Dinsdag was er een workshop Chi Kung. Woensdag hadden we een Accollege met als spreker Joost Rigter. Hij vertelde een uniek en heel herkenbaar verhaal over verandering. Op woensdag bakten we vanuit huis onder begeleiding van een kok een worteltaart in Heel Accolade Bakt. Donderdag en vrijdag stond in het teken van ons nieuwe leermanagementsysteem De Corporatie Academie. Medewerkers konden met de online training ‘Doen waar je blij van wordt’ kennis maken met dit nieuwe systeem.
Vitaliteitsbevorderende maatregelen
Medewerkers hebben invloed op hun eigen vitaliteit en daarmee hun duurzame inzetbaarheid. We geloven dat onze medewerkers het belangrijkste kapitaal vormen in onze organisatie. En dat investeren in vitaliteit gelukkige medewerkers, een hogere productiviteit, motivatie en dus rendement oplevert. Daarom organiseerden we wandel- en fietschallenges. Ook schonken we aandacht aan de Fiets naar je werkdag.
Health-check
In 2022 mochten alle medewerkers deelnemen aan een health check ofwel PMO (preventief medisch onderzoek). Een health-check geeft medewerkers inzicht in hun huidige vitaliteit. Zo kunnen ze gericht werken aan hun duurzame inzetbaarheid. Deelname was vrijwillig en anoniem. 108 medewerkers deden mee. Uit de resultaten blijkt onder andere dat slaap, bewegen, voeding, spanningsklachten en fysieke gesteldheid aandachtspunten zijn. In 2023 gaan we activiteiten organiseren om medewerkers te stimuleren en te faciliteren. Om zo hun vitaliteit en duurzame inzetbaarheid te verbeteren.
Personeelsontwikkeling en opleidingen
We vinden belangrijk dat medewerkers continu werken aan hun ontwikkeling. In januari 2022 implementeerden we De Corporatie Academie. Dit is een digitale leeromgeving. Met een aanbod van meer dan 400 trainingen, webinars en e-learnings kunnen medewerkers direct aan de slag met leren en ontwikkelen. Daarnaast biedt het systeem de mogelijkheid om (verplichte) trainingen klaar te zetten voor medewerkers. We kunnen leerlijnen uitzetten en CAO-ontwikkeluren registreren. Medewerkers kunnen in de leeromgeving hun persoonlijk budget voor (functiegebonden) scholing inzien.
Ontwikkeluren
In de CAO Woondiensten staat dat iedere medewerker minimaal twaalf uur per jaar besteed aan zijn eigen ontwikkeling. In 2022 werkten de medewerkers van Accolade in totaal 4.836 uren aan hun ontwikkeling. Dit geeft een gemiddelde van 27 uren per persoon. Bijna alle medewerkers hebben de CAO-norm gehaald. Dat is een stuk meer dan het percentage van 2021 (58,6%). Toen konden veel (groeps)trainingen door corona niet doorgaan.
Samenwerking
Op het gebied van HR/personele zaken hebben we een aantal samenwerkingsverbanden in het Noorden van Nederland. Zo is daar Loopbaaninitiatief: een samenwerking van 22 woningcorporaties in Noord-Nederland, gericht op loopbaanontwikkeling. Vanuit Loopbaaninitiatief zijn we aangesloten bij Noorderlink. Noorderlink is een HR-samenwerkingsverband in het Noorden op het gebied van verbinding, ontwikkeling en mobiliteit. Er zitten ruim veertig grote organisaties bij. Het aanbod is vergelijkbaar met dat van Loopbaaninitiatief maar dan op grotere schaal.
Talent van het Noorden
In 2022 startte een nieuw traineeprogramma ‘Talent van het Noorden’. Accolade doet hier samen met nog acht andere corporaties aan mee. Het traject is bedoeld om een nieuwe generatie binnen te halen. Een generatie met een frisse blik, energie en de drive om het verschil te maken. Daarnaast willen we graag jonge mensen houden voor het Noorden. De negen trainees kregen per 1 januari 2022 een twee jaar durend contract bij verschillende woningcorporaties.
Cao
Onze medewerkers vallen onder de CAO Woondiensten. De CAO Woondiensten heeft een minimumkarakter. Er is ruimte voor maatwerk. De werkgever en de ondernemingsraad kunnen op sommige punten afspraken maken over aanvullende arbeidsvoorwaarden.
Looptijd cao
Na zeven onderhandelingsronden bereikten cao-partijen in april 2022 een akkoord over een nieuwe cao. De nieuwe cao heeft een looptijd van twee jaar. Dit is van 1 januari 2022 tot en met 31 december 2023.
Loonsverhoging
Per 1 januari 2022 ontvingen de medewerkers een loonsverhoging van 3 procent. Per 1 januari 2023 volgt nog een loonsverhoging van 2,4 procent. De afbouwregeling, die in de cao 2017-2018 is afgesproken, geldt ook in 2022. Deze regeling geldt voor de salarisschalen C t/m H en O. Voor medewerkers die op of na 1 augustus 2018 in dienst komen, geldt een lager maximumsalaris. Voor de andere medewerkers geldt een aanpassingsregeling.
Generatiepact
In 2019 ging de Generatiepactregeling in. Deze regeling is vanaf 2022 met drie jaar verlengd. Corporaties kunnen in overleg met de Ondernemingsraad in positieve zin afwijken van de standaard 80-90-100-regeling. Wij bieden medewerkers een ruimere regeling aan. Medewerkers vanaf 60 jaar kunnen meedoen aan de regeling of voor een andere uren- of geldverdeling kiezen. Men moet minimaal voor een 60-80-100-verdeling kiezen.
Aanvullend geboorteverlof
Vanaf 1 juli 2022 vult Accolade de UWV-uitkering voor het aanvullende geboorteverlof aan tot 85 procent van het loon.
PAWW-premie
Vanaf 1 februari 2019 betalen medewerkers een premie voor de Private Aanvulling van de WW en WGA. De premie voor 2021 is 0,4 procent. Vanaf juli 2019 tot en met december 2022 ontvingen alle medewerkers elke maand een toeslag op het brutosalaris. Deze toeslag is even hoog als de PAWW-premie. In 2022 bedroeg de premie 0,20 procent.
Werkkostenregeling
In de werkkostenregeling zijn alle vergoedingen en verstrekkingen aan medewerkers loon. Een aantal hiervan kan de werkgever opnemen in de vrije ruimte van de werkkostenregeling. Blijven de aangewezen vergoedingen en verstrekkingen binnen deze vrije ruimte? Dan betalen we geen belasting en premies over het betaalde bedrag.
In 2022 was de vrije ruimte over de eerste € 400.000 van de loonsom 1,7 procent. Over de rest was de vrije ruimte 1,18 procent van de loonsom. We namen € 93.880 (2021: € 92.110) aan vergoedingen en verstrekkingen in de regeling op. Dit zorgde voor een kleine overschrijding van de vrije ruimte met € 1.898.
5. Verslag Ondernemingsraad
Enthousiaste OR
De OR bestaat uit zeven leden. Op 15 november volgden ze de Training Digitale transformatie in Doorn. Ze bespraken de voor- en nadelen van de nieuwe digitale mogelijkheden en de rol van de OR hierin.
Hoe verliep de afstemming met medewerkers?
Ook in 2022 voerde de OR één-op-één gesprekken met medewerkers. Ook communiceert de OR met de medewerkers via intranet.
Directieoverleggen
De bestuurder en de OR kwamen zes keer (hybride) bij elkaar. Hierbij waren een van de directeur-bestuurders namens de directie aanwezig, de manager HRM en alle OR-leden.
De bestuurder vraagt de OR voor diverse onderwerpen om advies of instemming. Daarnaast praat de bestuurder de OR bij over de ontwikkelingen in de organisatie. Ook draagt de OR zelf onderwerpen aan. De overleggen zijn kritisch maar respectvol.
- aanvullende regeling generatiepact;
- thuiswerkregeling en -vergoeding;
- healthcheck;
- uitbreiding persoonlijk budget.
- reorganisatie team DIV inclusief transitieplan;
- herbenoeming vice-voorzitter RVC, de heer A.H.M. Gijsbers;
- organisatiestructuur.
Op alle aanvragen reageerde de OR met ‘geen bezwaar’. Soms gaven ze aandachtspunten mee.
- persoonlijk budget
- ziekteverzuim
- diversiviteit/inclusiviteit
- kilometervergoeding
- strategische personeelsplanning
- reanimatiecursus
- wij-gevoel
- feestdagen ruilen
- werken op kantoor na corona
- medewerkersonderzoek
- lean
- vertrouwenspersoon
Projectenschouw met de RvC
Op 14 september was de jaarlijkse projectenschouw met de RvC. Deze startte in Heerenveen. Na de lunch bracht de groep lopend een bezoek aan de sloopwoningen aan de Azaleastraat. Daarna kregen de OR en de RvC uitleg over de funderingsproblemen van woningen in de Anjelierstraat. In Drachten bezochten ze het nieuwbouwproject aan de Geelgorsstraat.
6. Financieel gezond blijven
Financiën
Onze belangrijkste doelen staan in de ondernemingsstrategie. Het beleid richt zich op presteren naar vermogen. Daarmee bedoelen we dat er een gezond evenwicht is tussen de maatschappelijke prestaties en de financiële mogelijkheden.
Beleidsbeslissingen hebben meestal financiële effecten. Daarom toetsen we deze aan de financiële (meerjaren)-prognose over een periode van tien jaar. Deze prognose herijken we jaarlijks. De ontwikkeling van de variabelen zoals huurinkomsten, inflatie, toekomstige renteontwikkeling en ontwikkeling van de voorraad beoordelen we dan. En passen deze zo nodig aan.
In de jaren 2023 tot en met 2027 zijn de te verwachten investeringen in nieuwbouw huurwoningen € 155 miljoen. We verwachten daarvoor ruim 700 nieuwe huurwoningen te bouwen. Daar staat de sloop van 800 woningen tegenover. Daarnaast verwachten we ongeveer 300 huurwoningen te verkopen. We gaan bijna € 180 miljoen investeren om ons woningbezit te verduurzamen en verbeteren.
Weerstandsvermogen
We sturen op een financiële positie met een weerstandsvermogen dat voldoet aan de beoordelingscriteria en de financiële ratio’s van het WSW en de Aw. Vanaf 2018 hebben het WSW en Aw een gezamenlijk beoordelingskader. Zij beoordelen de financiële continuïteit volgens de volgende financiële ratio’s:
- ICR (liquiditeit): maakt helder of de corporatie op korte- en middellange termijn voldoende operationele kasstromen heeft om aan haar renteverplichtingen te voldoen.
- Solvabiliteit (vermogen): geeft inzicht in de eigen vermogenspositie van de corporatie. Hier rekening houdend met het maatschappelijk beleid van de corporatie.
- LTV (vermogen): laat zien of de vastgoedportefeuille op lange termijn voldoende waarde genereert. Ten opzichte van de schuldpositie. De onderliggende kasstromen houden rekening met het maatschappelijk beleid van de corporatie.
- Dekkingsratio (onderpand): beoordeelt in geval van discontinuïteit of de (markt)waarde van het onderpand voldoende is om de schuldpositie af te lossen.
- Onderpandratio (WSW): beoordeelt in geval van discontinuïteit of de marktwaarde van het bij WSW ingezet/gevestigd onderpand voldoende is om de marktwaarde van de door WSW geborgde schuldpositie af te lossen.
Naast de criteria uit het gezamenlijk beoordelingskader hanteert het WSW een signaalwaarde van 35 jaar voor de terugverdientijd van de leningen. Deze wordt bepaald door de verhouding van nominale schuld ten opzichte van de operationele kasstroom.
Er zijn twee waardebegrippen die van belang zijn. Dat is de marktwaarde in verhuurde staat en de beleidswaarde. De beleidswaarde geeft inzicht in hoeverre wij ons vermogen inzetten voor de maatschappelijke opgave. Het verschil tussen marktwaarde en beleidswaarde geeft inzicht in de manier waarop we vermogen toebedelen aan de maatschappelijke bestemming. Denk dan aan beschikbaarheid, betaalbaarheid, kwaliteit en beheer.
Wij waarderen ons vastgoed op de balans op marktwaarde in verhuurde staat, volgens de full-versie methode. De totale marktwaarde van de activa in exploitatie eind 2022 is € 2.310 miljard. Eind 2021 was dit € 2.638 miljard.
Vermogenspositie Accolade op basis van marktwaarde
| 2022 | 2021 | |
| Marktwaarde verhuurde staat | 2,3 miljard | 2,6 miljard |
| Eigen Vermogen | 1,8 miljard | 2,2 miljard |
| Solvabiliteit | 78% | 80% |
| Loan-to-value | 18% | 16% |
Het WSW en de Aw hanteren de beleidswaarde.
Vermogenspositie Accolade op basis van beleidswaarde
| 2022 | 2021 | |
| Beleidswaarde | 1,2 miljard | 1,3 miljard |
| Eigen Vermogen | 0,7 miljard | 0,8 miljard |
| Solvabiliteit | 57% | 60% |
| Loan-to-value | 35% | 33% |
Ontwikkelingen marktwaarde en beleidswaarde
Het jaar 2022 kenmerkte zich door een stijgende rente waardoor de hype op de woningmarkt tot stilstand is gekomen. Voor onze woningportefeuille leidde dit tot een daling van de marktwaarde in verhuurde staat.
De totale waarde van de daeb-portefeuille is met € 315 miljoen afgenomen. Het heeft nu een waarde van € 2.310 miljoen. Dit betekent een waardedaling van 12 procent. Deze negatieve waardeontwikkeling komt vooral door een afgekoelde koopmarkt. De afgenomen vraag zorgt voor een daling van de zogenoemde leegwaarde van de vastgoedportefeuille. De oplopende rentestand speelt hierin een belangrijke rol.
Waar de marktwaarde in verhuurde staat inzicht geeft in de waarde voor een belegger, geeft de beleidswaarde aan welke ‘beklemming’ ligt op deze waarde. Dit als gevolg van de sociaal maatschappelijke verantwoordelijkheden die een woningcorporatie heeft.
In de beleidswaarde wordt rekening gehouden met correcties voor betaalbaarheid, beschikbaarheid, kwaliteit en beheer. Achtergrond hiervan is dat een woningcorporatie andere keuzes maakt of moet maken als het gaat om onderhoud, beheer en verhuur ten opzichte van een belegger. Het verschil tussen de marktwaarde in verhuurde staat en de beleidswaarde kun je zien als de maatschappelijke bijdrage die een woningcorporatie levert. Voor ons betekent dit een verschil van € 1.140 miljoen. De marktwaarde in verhuurde staat is namelijk € 2.310 miljoen en de beleidswaarde € 1.170 miljoen.
Het verschil van de marktwaarde in verhuurde staat en de beleidswaarde laten we zien in onderstaande afbeelding. We noemen dit ook wel de ‘waterval’ van marktwaarde naar beleidswaarde.
De beleidswaarde wordt bepaald door op vier punten aanpassingen door te voeren in de uitgangspunten van de bepaling van de marktwaarde. De (lagere) waarde die ontstaat is de beleidswaarde.
- In de bepaling van de beleidswaarde gaan we ervan uit dat de verhuureenheden beschikbaar blijven voor de doelgroep. We gaan er dus van uit dat het bezit niet wordt verkocht, maar blijvend wordt verhuurd.
- Voor de betaalbaarheid wordt voor het passend toewijzen een lagere streefhuur gevraagd dan in de markt mogelijk is.
- In de beleidswaarde houden we rekening met het een hogere kwaliteitsstandaard die Accolade hanteert, dan de markt. De hogere onderhoudskosten die wij daarvoor inzetten geven een afslag voor kwaliteit.
- Tenslotte is er nog een afslag voor de hogere beheerkosten die Accolade maakt. Door efficiënt te werken proberen wij deze kosten zo laag mogelijk te houden. En daarmee deze afslag te beperken.
Als we deze vier correcties verwerken op de marktwaarde, geeft dat een beleidswaarde van € 1.170 miljoen eind 2022.
Jaarresultaat
Het jaar 2022 sloten we af met een negatief resultaat.
| Jaarresultaat (bedragen x 1.000 euro) | 2022 | 2021 |
| Nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille | 42.389 | 46.785 |
| Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling | -151 | -0 |
| Netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille | -1.266 | 3.597 |
| Nettoresultaat overige activiteiten | -29 | -22 |
| Overige organisatiekosten | -1.095 | -8.771 |
| Leefbaarheid | -1.984 | -1.269 |
| Financiële baten en lasten | -8.243 | -8.870 |
| Belastingen | -8.015 | -1.436 |
| Genormaliseerd resultaat na belasting | 21.606 | 30.014 |
| Waardeverandering vastgoedportefeuille | -336.792 | 480.570 |
| Jaarresultaat na Vpb | -315.186 | 510.584 |
Het jaarresultaat 2022 is ruim € 315 miljoen negatief. Dit is € 826 miljoen lager dan het resultaat 2021. Deze sterke daling komt voor het overgrote door de waardedaling van de vastgoedportefeuille terwijl dit in 2021 nog een grote stijging was.
Het genormaliseerde resultaat 2022 na belastingen (€ 21,6 miljoen) is € 8,4 miljoen lager. Deze daling komt voornamelijk door hogere belastingen. Het nettoresultaat uit de vastgoedexploitatie (€ 42,3 miljoen) laat vergeleken met 2021 een daling zien van € 4,4 miljoen. Deze daling komt grotendeels door hogere uitgaven voor onderhoud.
Rentabiliteit
De rentabiliteit van het eigen vermogen is het jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het eigen vermogen aan het eind van het boekjaar. De rentabiliteit van het totale vermogen is het totaal van het jaarresultaat en de betaalde en/of verschuldigde rente uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen per 31 december van het boekjaar.
| 2022 | 2021 | |
| Rentabiliteit eigen vermogen | -17,1,% | 23,60% |
| Rentabiliteit vreemd vermogen | 3,40% | 3,30% |
| Rentabiliteit totaal vermogen | -11,80% | 21,30% |
Autoriteit woningcorporaties
De Autoriteit Woningcorporaties houdt (extern) toezicht op woningcorporaties. Dit houdt in: het financieel toezicht en het toezicht op de integriteit en de prestaties van de corporaties. Het interne toezicht ligt bij de Raad van Commissarissen.
De Autoriteit Woningcorporaties is onafhankelijk van de corporaties en de politiek. De autoriteit kan zelf onderzoeken starten en rapporten openbaar maken. Ook mag ze zelfstandig ingrijpen bij corporaties. Bijvoorbeeld bij het vermoeden van fraude of zelfverrijking. De Autoriteit Woningcorporaties is een onderdeel van de Inspectie Leefomgeving en Transport.
De Autoriteit Woningcorporaties controleert woningcorporaties onder meer op de volgende punten:
- beoordelen van de integriteit van het bestuur (governance);
- toetsen of bestuurders van corporaties en leden van de raad van toezicht geschikt en betrouwbaar zijn;
- toestemming verlenen (of niet) als een woningcorporatie samenwerking zoekt met een andere corporatie of instelling;
- beoordelen van de financiële positie van corporaties;
- het toetsen van beheerovereenkomsten voor derden;
- toezicht houden op dochtermaatschappijen van woningcorporaties.
Externe onafhankelijke accountant
De controle op de jaarrekening van Stichting Accolade wordt uitgevoerd door Deloitte Accountants B.V.
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)
Wij zijn deelnemer van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Bij de beoordeling hanteert het WSW de volgende ratio’s:
- interest coverage ratio
- loan-to-value
- solvabiliteit
- terugverdientijd leningen
- dekkingsratio
- onderpandratio
Voor de definities of berekeningen wordt verwezen naar het onderdeel Weerstandsvermogen. Het WSW en de Aw beoordelen ons aan de hand van de diverse ratio’s en op basis van de 24 business risk vragen.
Interest Coverage Ratio (ICR)
Eind 2022 was de ICR 2,7 (2021: 2,6); de norm van het WSW is een ICR van minimaal 1,4.
Solvabiliteit Beleidswaarde
De solvabiliteit beleidswaarde was eind 2022 57 procent (2021: 60 procent); de norm van het WSW is een solvabiliteit beleidswaarde van minimaal 15 procent.
LTV Beleidswaarde
De LTV Beleidswaarde per 31 december 2022 was 35 procent (2021: 33 procent); de norm van het WSW is een LTV Beleidswaarde van maximaal 85 procent.
Terugverdientijd leningen
Over 2022 was de terugverdientijd 17 jaar (2021: 18 jaar); de norm van het WSW is een terugverdientijd leningen van maximaal 35 jaar.
Dekkingsratio
De dekkingsratio van Accolade is eind 2022 20 procent (2021: 25 procent). De norm van het WSW voor de dekkingsratio is maximaal 70 procent.
Onderpandratio
De onderpandratio van Accolade is ultimo 2022 20 procent (2021: 25 procent). De norm van het WSW voor de onderpandratio is maximaal 70 procent.
In onderstaande tabel staan de ratio’s, inclusief de verwachte ontwikkeling op basis van de vastgestelde meerjarenbegroting 2023 t/m 2027.
| Ratio | WSW norm | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
| Interest Coverage Ratio | Minimaal 1,4 | 2,7 | 2,5 | 2,4 | 2,3 | 2,2 | 2 |
| Solvabiliteit in % (o.b.v. beleidswaarde) | Minimaal 15 | 57 | 50 | 50 | 47 | 45 | 43 |
| Loan to Value in % (o.b.v. beleidswaarde) | Max 85 | 35 | 32 | 35 | 36 | 41 | 44 |
| Terugverdientijd leningen | Max 35 | 17 | 20 | 23 | 23 | 27 | 32 |
Naast de criteria uit het gezamenlijk beoordelingskader vindt Accolade ook de nominale schuld per Daeb woning belangrijke sturingsinformatie. Accolade hanteert hiervoor een signaalwaarde van € 40.000 per woning.
Nominale schuld per Daeb woning
De nominale schuld per Daeb woning (in €) van Accolade is ultimo 2022 € 26.510 (2021: € 27.400)
Fiscale positie
Algemeen
Commerciële jaarstukken hebben tot doel verantwoord inzicht te geven over het vermogen en resultaat. De fiscale jaarrekening heeft als doel om tot een grondslag voor belastingheffing te komen.
Vennootschapsbelasting
De komende jaren verwachten we een jaarlijks positief fiscaal resultaat. De verschuldigde vennootschapsverplichting is opgenomen in de meerjarenprognose.
Latenties in 2022
De belastinglatenties worden in de jaarrekening berekend. Dit in overeenstemming met de daarvoor geldende Richtlijnen voor Jaarverslaglegging (richtlijn 242 en 645). We onderscheiden hierin tijdelijke verschillen en permanente verschillen. Er is sprake van een tijdelijk verschil als er op enig moment sprake is van een fiscale afwikkeling van het verschil. Permanente verschillen waarderen we niet gescheiden in de jaarrekening. Deze komen alleen tot uiting in de berekening van de vennootschapsbelasting in het resultaat. De belastinglatenties worden gewaardeerd tegen de contante waarde.
Samenstelling en omvang vennootschapsbelasting 2022
| Samenstelling fiscaal resultaat | |||
| bedragen x € 1.000 | 2022 | 2021 | |
| Resultaat voor belastingen volgens de commerciële jaarrekening | -307.172 | 512.021 | |
| Projectresultaat | -3.992 | -929 | |
| Verkopen | 5.637 | 2.361 | |
| Afschrijvingen | -1.976 | -2.352 | |
| Niet gerealiseerde waardeveranderingen | 317.504 | -484.484 | |
| Overige waardeveranderingen | 18.720 | 4.160 | |
| Vestia lening | -3.982 | 3.982 | |
| Overige posten | -1666 | -1.684 | |
| Saneringsheffing | 0 | 0 | |
| Herinvesteringsreserve | -5.940 | -6.041 | |
| Disagio/rente | -437 | -517 | |
| Derivaten | 0 | -3.620 | |
| 323.868 | -489.124 | ||
| Fiscaal resultaat voor beperking rente aftrek | 16.696 | 22.897 | |
| Afschrijvingen | 2.514 | 2.891 | |
| Rentelasten | 12.753 | 14.577 | |
| Overige posten | -2.919 | 113 | |
| Grondslag voor renteaftrek | 29.044 | 40.478 | |
| Maximale rente aftrek 20% (2021: 30%) | 5.809 | 12.143 | |
| Werkelijke rentelasten en soortgelijke kosten | 12.753 | 14.690 | |
| Beperking rente aftrek (ATAD) | 6.944 | 2.547 | |
| Fiscaal resultaat | 23.640 | 25.444 | |
| Fiscale verlies compensatie | 0 | 0 | |
| Belastbaar bedrag | 23.640 | 25.444 | |
| Verschuldigde winstbelasting 15% van € 395 | 59 | 37 | |
| Verschuldigde winstbelasting 25,8% van € 24.844 - € 395 | 5.997 | 6.299 | |
| Totaal verschuldigde winstbelasting | 6.056 | 6.336 |
Het wettelijke belastingtarief voor 2022 is 15 procent voor de eerste € 395.000 en 25,8 procent over het meerdere. De lagere effectieve belastingdruk komt door fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen. De effectieve belastingdruk over 2022 is 2,61 procent (2021: 0,3 procent).
Afhandeling aangiften voorgaande jaren
De Belastingdienst heeft de aangiftes vennootschapsbelasting tot en met 2018 definitief gemaakt. De voorlopige aanslagen over 2019, 2020, 2021 en 2022 zijn ontvangen.
Treasury
Leningen
Uitgangspunt van ons financieringsbeleid is het verkrijgen en behouden van een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt. Dit tegen aanvaardbare kosten. Zo waarborgen we onze financiële continuïteit. Om het renterisico over de leningenportefeuille te spreiden, streven we naar een ideale opbouw van onze leningenportefeuille. Een ideale opbouw houdt in dat de rente- en aflossingsverplichtingen door de jaren heen gemiddeld ongeveer gelijk zijn.
In 2022 trokken we geen nieuwe leningen aan. Er was geen sprake van externe beleggingen. In de tabel een overzicht van de omvang van de leningenportefeuille.
| 31/12/22 | 31/12/21 | |
| Aantal leningen | 75 | 75 |
| Bedrag van leningen (restschuld) | € 410 miljoen | € 424 miljoen |
| Marktwaarde van de leningen | € 444 miljoen | € 645 miljoen |
| Gemiddelde rentevoet | 3,24% | 3,30% |
Renterisico
Het is belangrijk dat het renterisico gelijkmatig wordt verdeeld over de jaren. Door spreiding van de aflossingsverplichtingen en momenten van renteconversie zijn we minder gevoelig voor toekomstige ongunstige renteontwikkelingen. In deze tabel staat de exposure per jaar.
| 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 |
| 9% | 7% | 7% | 7% | 5% | 4% | 5% | 5% | 7% | 2% |
Obligolening
De obligolening is een variabele hoofdsom lening van 2,6 procent van de geborgde lening portefeuille. Deze wordt niet gestort; het kan bij nood door het WSW worden opgevraagd. Jaarlijks wordt de hoogte van lening opnieuw vastgesteld. Eind 2022 is de obligolening € 10,1 mln.
Derivaten
In het Treasury Statuut is expliciet opgenomen dat Accolade geen gebruik maakt van de mogelijkheden tot het afsluiten van derivaten. In de periode 2008 tot 2013 heeft Accolade zogenaamde basisrenteleningen en extendibles afgesloten. Volgens de beleidsregels horen deze leningen tot de derivaten. Een deel (€ 146 miljoen) van de totale leningenportefeuille (€ 410 miljoen) bestaat uit basisrenteleningen en extendibles. Volgens de beleidsregels moeten we de extendibles elk jaar toetsen op marktwaarde. In de deze tabel vergelijken we de nominale waarde en marktwaarde.
Overzicht van de derivatenportefeuille
| Soort derivaat | Aantal | Nominale waarde | Marktwaarde (31-12-2022) |
| Basisrenteleningen | 17 | € 138 miljoen | n.v.t. |
| Extendibles | 1 | € 8 miljoen | € 2 miljoen |
| Totaal | 18 | € 146 miljoen | € 2 miljoen |
Wij lopen geen direct liquiditeitsrisico vanwege onze derivatenportefeuille. Dit komt omdat er geen bijstortverplichtingen oftewel margin calls met de banken zijn afgesproken. Voor dit type derivaten hoeven we geen liquiditeitsbuffer aan te houden. Er is namelijk geen sprake van een marktverrekening. Wij hebben alleen extendibles en basisrenteleningen in de portefeuille. De marktwaarde voor deze derivaten is negatief. De oorzaak van de negatieve marktwaarde is de lage rentestand. De marktwaarde is, vergeleken met 31 december 2021, gestegen met ongeveer € 3,5 miljoen. Dit bedrag is ten gunste van het resultaat gekomen. De stijging komt, doordat de rente in 2022 is gestegen.
Beleggen
In 2022 zijn tijdelijke liquiditeitsoverschotten tot het bedrag van € 8 miljoen teruggestort op de flexibele roll-over lening. De overige liquiditeitsoverschotten staan op de rekening-courant rekening bij onze huisbankier.
Huisbankier
Vanaf 2012 is de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) de huisbankier.
Deelnemingen en verbindingen
Stichting Accolade heeft op 31 december 2022 geen deelnemingen, maar participeert wel in Vereniging van Eigenaren (VvE).
Assetmanagement
Ook in 2022 bepaalden we voor ons bezit de marktwaarde in verhuurde staat.
Wat bedoelen we met marktwaarde?
Met de marktwaarde bedoelen we de prijs waartegen onze woningen verhandeld zouden worden in een concurrerende markt. De officiële definitie leest u in de begrippenlijst. Volgens de wet mogen we de marktwaarde op twee manieren bepalen. Wij bepalen de marktwaarde door gebruik te maken van de full versie. Deze versie levert een meer nauwkeurige beoordeling op. Omdat dit aansluit bij de markt waarin de woningen zich bevinden.
Hoe bepalen we de marktwaarde?
Onze taxateur, Colliers Valuations B.V. in Amsterdam, taxeerde ons bezit ook dit jaar. De taxateur heeft al ons vastgoed in de afgelopen jaren al eens getaxeerd. Daarom bestond de waardering uit hertaxaties en markttechnische updates.
Waardedaling
Ons bezit laat een waardedaling in verhuurde staat zien van 12,3% vergeleken met 2021. De waarde van de woningen daalde met 13% in vergelijking met vorig jaar. Het overgrote deel van ons bezit bestaat uit woningen.
Beleidswaarde
De marktwaarde is de waarde van onze woningen door de ogen van een belegger. Wij zijn geen belegger. Wij voeren voor onze woningen een ander beleid dan commerciële partijen. Zo geven wij meer geld uit aan onderhoud. We houden de huren lager. En we houden onze woningen beschikbaar voor onze doelgroep. Daarnaast geven wij ook meer aandacht aan onze huurder en zijn leefomgeving. Dit heeft invloed op de waarde. De marktwaarde aangepast met ons eigen beleid noemen we de beleidswaarde.
Hoe bepalen we de beleidswaarde?
Om de beleidswaarde te bepalen gebruiken we de marktwaarde als basis. Daarbij passen we parameters op vier onderdelen aan. Dit zijn beschikbaarheid, betaalbaarheid, beheer en onderhoud. Wij ponden niet uit zoals een belegger doet, maar houden onze woningen beschikbaar voor onze huurders. Als we de beleidswaarde bepalen, rekenen we niet met markthuren, maar met onze eigen streefhuren.
Het verschil tussen marktwaarde en beleidswaarde geeft inzicht in de volkshuisvestelijke bijdrage die een corporatie levert.
Waarde
De beleidswaarde is 50,6% van de marktwaarde. Vergeleken met 2021 daalde de beleidswaarde met 8,6%. De belangrijkste oorzaak is de stijgende disconteringsvoet en verhoogde normen voor onderhoud en beheer.
Ontwikkeling niet-daeb portefeuille
In onze niet-daeb-portefeuille zit ons niet-sociale vastgoed. Daaronder vallen dure huurwoningen, grondposities, parkeergelegenheden en commercieel vastgoed.
Portefeuille strategie
Wij willen een daeb-corporatie zijn. Uiteindelijk hoort daar geen commercieel vastgoed bij. Daarom ontwikkelden wij voor onze niet-daeb-portefeuille een afbouwstrategie. Deze strategie houdt in, dat wij dat bezit in vijftien jaar willen afbouwen en afstoten. Tot die tijd, gebruiken wij een marktconforme exploitatiestrategie. Dat betekent dat we gaan voor een optimaal exploitatieresultaat. Dat doen we door marktconforme uitgangspunten te gebruiken. En door huurovereenkomsten te sluiten onder voorwaarden, die passen bij de markt. Zo levert de niet-daeb-portefeuille een positieve bijdrage aan onze daeb-activiteiten.
Governance, risicomanagement en compliance
Governance
De Governancecodewoningcorporaties laat zien waar wij als corporatiesector voor staan. Het geeft richting aan de manier waarop woningcorporaties hun werk doen. De code kent vijf onderdelen:
- Bestuur en RvC hanteren normen en waarden die passen bij de maatschappelijke opdracht.
- Bestuur en RvC zijn aanspreekbaar en leggen actief verantwoording af.
- Bestuur en RvC zijn geschikt voor hun taak.
- Bestuur en RvC gaan in gesprek met betrokken partijen.
- Bestuur en RvC beheersen de risico’s verbonden aan hun activiteiten.
Zowel de RvC als het bestuur staan achter de code. We nemen dit als uitgangspunt voor hoe we te werk gaan. Wij voldoen aan de governancecode. Daarnaast zijn wij lid van brancheorganisatie Aedes en houden ons aan de Aedes Code.
Aan de hand van de checklist van de VTW en Aedes is beoordeeld of wij voldoen aan alle bepalingen uit de governancecode. De checklist is besproken met de voorzitter van de RvC en met het bestuur. Hiermee is nog meer bewustzijn bij de Governancecode ontstaan.
- Het opstellen van een toetsingskader voor de RvC.
- Bestuur en RvC hebben een visie op opdrachtgeverschap en het beleid van aanbestedingen.
Ook staat voor 2023 een actualisatie van de check op de governancecode gepland.
De Raad van Commissarissen houdt intern toezicht op de organisatie. In het hoofdstuk Verslag van de RvC is daar meer over te lezen.
Risicomanagement
Basis voor het risicomanagement is het risicomanagementbeleid. Onderdeel van dit beleid is de risicobereidheid. De risicobereidheid geeft de mate aan waarin we risico’s willen lopen of accepteren bij het realiseren van onze doelstellingen. Dit heeft aan de ene kant te maken met de soorten risico’s. Aan de andere kant gaat dit om de grootte van de risico’s. Wij kiezen voor een defensieve opstelling. We streven ernaar risico’s te beperken. Doen er zich kansen voor? Dan proberen we die te benutten.
We voerden in 2022 opnieuw een actualisatie van de risico-inventarisatie uit. De mogelijke risico’s zijn gescoord op basis van kans maal impact. Hier kwam een ranglijst uit. De meest belangrijke risico’s zijn:
1. Relatie met de overheid
De invloed van de overheid op het beleid van corporaties wordt de laatste jaren steeds sterker. Zo betalen we diverse belastingen, zoals de vennootschapsbelasting. Verder zijn er vanuit de overheid verschillende wetten en regels waar we ons aan houden. Zoals het huurbeleid, de huurtoeslag en toewijzingsbeleid. En op 30 juni 2022 zijn de Nationale Prestatieafspraken ondertekend. De landelijke politiek heeft dus flinke invloed op hoe wij ons werk kunnen doen. Daarmee is het eerder een gegeven dan een risico.
Hoe spelen we in op de bepalingen vanuit de overheid?
We volgen de politieke ontwikkelingen op de voet. En ook onze financiële positie houden we steeds in de gaten. Dit leidde in 2022 tot een meerjarenbegroting die voldoet aan onze interne en externe financiële kaders. Hierbij hielden we rekening met de effecten van de Nationale Prestatieafspraken. Zoals de extra inzet op verduurzaming. En de huurverlaging voor huurders met een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum. Voor de inrekening van de te betalen rente op nieuwe leningen hebben wij afgeweken van de renteparameter. Zoals deze is opgenomen in de ‘leidraad economische parameters’. Dit deden we omdat de rente sterk steeg.
2. Informatiebeveiliging
De opmars van de digitalisering en het gebruik van nieuwe technologieën brengt cyber- en privacy risico’s met zich mee. Een strengere wetgeving zorgt ervoor dat steeds meer bewustwording bij de medewerkers nodig is.
Wat deden we aan informatiebeveiliging?
Binnen Accolade besteedt het team Privacy en Informatiebeveiliging, ondersteund door HRM, hier regelmatig aandacht aan. Er is een sterke controle en bescherming van gegevensverwerking en opslag van persoonsgegevens nodig. Met hulp van externe expertise wapenen we ons tegen dreigingen van buitenaf.
3. Funderingsproblematiek
Een nog vrij nieuw risico is de funderingsproblematiek. Door een schommelend en structureel lager grondwaterpeil wordt de fundering aangetast. Het gevolg is schade aan funderingen en woningen.
Hoe gaan we om met de funderingsproblematiek?
In 2022 zagen we in dat de funderingsproblematiek een groot risico vormt. Het kan flinke financiële impact hebben. In 2023 gaan we samen met een extern bureau de omvang van het probleem in beeld brengen. Op dit moment is er nog geen sprake van een acuut probleem. De veiligheid van en in onze woningen is niet in gevaar.
4. Demografische ontwikkelingen
De samenstelling van de bevolking en de grootte van de huishoudens veranderen. Op dit moment neemt de directe vraag naar woningen toe. Op de middellange termijn verwachten we een lichte krimp. Daarnaast hebben we te maken met vergrijzing. Dit heeft allemaal gevolgen voor de typen en aantallen woningen die we in de toekomst willen bouwen.
Hoe gaan we om met de demografische ontwikkelingen?
Extra woningen kunnen we alleen bouwen in overleg met gemeenten. Omdat zij locaties beschikbaar moeten stellen. Wij voeren daarbij een actief beleid richting gemeenten. Dit proces duurt lang. In 2022 leidde dit nog niet tot concrete afspraken voor nieuwe bouwlocaties. In 2023 is er wel zicht op meer bouwgrond.
Om de vraagdruk te kunnen verlagen pasten we ons verkoopbeleid aan. De komende jaren verkopen we 50 procent minder sociale huurwoningen ten opzichte van voorgaande jaren. Hiermee houden we per jaar veertig woningen extra beschikbaar om te verhuren. Ook besloten we vrijkomende dure huurwoningen (niet-DAEB) opnieuw te verhuren in plaats van te verkopen.
5. Duurzaam (financieel) businessmodel
Woningcorporaties staan voor grote opgaven. De meest belangrijke uitdaging is het verduurzamen van onze woningen. Ons doel is dat alle woningen in 2050 CO2-neutraal zijn. Dit vraagt veel van de organisatie. Zowel menskracht als financiële middelen. Daarnaast willen we de woonlasten betaalbaar houden. Niet alleen nu, maar ook voor de volgende generaties.
Hoe spelen we in op de financiële toekomst?
Elk jaar maken we een begroting voor de periode van tien jaar. Als we nu ingrijpende keuzes maken is het wenselijk een financiële doorkijk te maken richting 2050. In 2022 lieten we de richting van de financiële koers naar 2050 extern doorrekenen. De uitkomsten laten zien dat de opgaven groter zijn dan de beschikbare middelen. Dit dwingt ons tot het nu al maken van keuzes om daarmee financieel toekomstbestendig te blijven.
Compliance
Het blijvend voldoen aan wet- en regelgeving is voor ons erg belangrijk. In 2022 was het aantal wijzigingen klein. Het compliance-team houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Waar nodig of gewenst betrekken we de organisatie bij de voorbereiding en implementatie van nieuwe wetgeving.
7. Verslag Raad van Commissarissen
Hoe ziet de RvC eruit?
De Raad van Commissarissen van Accolade bestaat uit vijf leden. In 2022 bestond de RvC uit de volgende personen:
- mevrouw M. Breeuwer, voorzitter RvC en lid remuneratiecommissie;
- de heer S. Gaastra, voorzitter Commissie Maatschappelijk Presteren;
- de heer A. Gijsbers, vicevoorzitter RvC en lid auditcommissie;
- mevrouw A. Snapper-Valkman, voorzitter auditcommissie;
- de heer A.W. Siebenga, voorzitter remuneratiecommissie en lid Commissie Maatschappelijk Presteren.
| Leden RvC | Geboorte- jaar | (her) benoemd in | Zittings- periode t/m | Commissie lidmaatschap | Hoofd- en nevenfunctie |
|---|---|---|---|---|---|
| Mevrouw M. P. C. Breeuwer | 1963 | 2021 | 9/10/2025 (einde termijn) | Voorzitter RvC en lid remuneratie-commissie | Advocaat bedrijfskundige, directeur-eigenaar MPC Advocatuur BV en @juste B.V. legal contractmanagement. Nevenfuncties: Lid RvT stichting Amaryllis, lid werkveld adviescommissie bedrijfskunde Hanzehogeschool Groningen |
| de heer S.J.C. Gaastra (op voordracht van HO-STESS) | 1961 | 2022 | 24/4/2026 (einde termijn) | Voorzitter commissie maatschappelijk presteren | Consulent Woonbond. Nevenfuncties: lid Huurcommissie, gastdocent Avicenna (VTW-academie), bestuurslid gebiedsfonds Stadskanaal (fondsbeheer), voorzitter Hunzecommissie (onbezoldigd), lid RvC Domesta |
| de heer A.H.M. Gijsbers | 1965 | 2022 | 24-04-2026 (einde termijn) | Vicevoorzitter en lid auditcommissie | Architect, bouwkundig ingenieur; Directeur VAN AKEN Concepts, Architecture & Engineering BV; Directeur-eigenaar MMT Holding BV & MMT Projecten BV |
| Mevrouw A.R. Snapper | 1977 | 2019 | 02-28-2023 | Voorzitter auditcommissie | N.V. Nederlandse Gasunie, Finance Director Participations & NBD. Nevenfuncties: Lid Raad van Commissarissen Regionaal Netbeheerder N.V. Rendo; Raad van Advies MAC, Faculteit Economics & Business, University of Groningen |
| De heer A.W. Siebenga (op voordracht van de Bewonersraad) | 1963 | 2019 | 18-06-2023 (herbenoembaar) | Voorzitter remuneratiecommissie, lid commissie maatschappelijk presteren | Kwartiermaker Us Koöperaasje; Lid Friese Energie Alliantie; Lid Centrale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit van Hûs en Hiem. Eigenaar SlimWerk |
In 2022 vergaderde de RvC vijf keer met de RvB. Deze vergaderingen werden gecombineerd met themabijeenkomsten. Tijdens een themabijeenkomst kan de RvC:
- praten over de actualiteit en/of de vragen van de toekomst;
- een onderwerp verder uitdiepen;
- sparren over een bepaald onderwerp;
- een dilemma van de RvB voorgelegd aan de RvC bespreken.
Ook in 2022 zijn de themabijeenkomsten voor de RvC van toegevoegde waarde geweest. De volgende onderwerpen bespraken de RvB en RvC met elkaar:
- Strategisch Voorraad Beleid en uitgangspunten portefeuilleplan;
- Veerkrachtmonitor (met bureau Circusvis);
- duurzaamheid;
- dilemma’s uit de meerjarenbegroting (met bureau Finance Ideas).
In september vond de jaarlijkse projectenschouw plaats. Hier ontmoetten de RvC, RvB en OR elkaar. Samen bezochten ze nieuwbouw- en renovatieprojecten in Heerenveen aan de Azaleastraat en Anjelierstraat. In Drachten bezochten ze de nieuwbouw aan de Geelgorsstraat.
Goedkeuringen
De RvC gaf in de vergaderingen goedkeuring aan:
- vervroegd aflossen lening nr. 42. van gemeente Súdwest-Fryslân;
- herbenoeming van dhr. S Gaastra en A. Gijsbers voor vier jaar;
- beloning van de RvC en RvB 2022;
- visie op toezicht en bestuur;
- contractverlenging accountant Deloitte met twee jaar;
- bestuursverslag Accolade 2021, inclusief jaarrekening 2021;
- verslag zelfevaluatie januari 2022;
- biedingen aan de gemeenten (prestatieafspraken 2023);
- lijst leveranciers waar geen zaken mee te doen;
- indexering nieuwbouwprojecten;
- initiatiefbesluiten (De Sevenwolden Joure, Wyldehoarne Joure, De Tuinen Drachten, van Harinxmaland Sneek, Vrijburgh Drachten, De Wetterwille Drachten);
- realisatiebesluiten (De Scharcamp/De Finne Joure, De Tuinen Drachten);
- meerjarenbegroting 2023-2032;
- treasury jaarplan 2023;
- verkoop complexen Burgum en Hurdegaryp buiten de corporatiesector.
Auditcommissie
De auditcommissie kwam in 2022 vier keer bij elkaar. Ze bespraken de rapportages en de verklaringen van de onafhankelijke accountant. Daarnaast besprak de commissie de volgende onderwerpen:
- management letter 2022;
- treasury jaarplan 2023;
- treasuryrapportage;
- compliance activiteiten 2022;
- risicomanagement (inclusief verslag interne controles);
- integriteit en fraude;
- IT-beveiliging en dataprotectie;
- de tertiaal managementrapportages (financiën, projecten);
- realisatiebesluiten (Scharcamp/De Finne Joure, de Tuinen Drachten);
- jaarrekening, bestuursverslag en accountantsverslag 2021;
- biedingen 2023 (vanuit een financieel perspectief);
- evaluatie accountant;
- kaderbrief begroting 2023;
- auditplan 2023;
- initiatiefbesluiten (Sevenwolden Joure, Wyldehoarne Joure, De Tuinen Drachten, Van Harinxmaland Sneek, Vrijburgh Drachten, De Wetterwille Drachten);
- opvolging actiepunten bevindingen Deloitte interimcontrole 2021;
- overzicht omvangrijke contracten met leveranciers;
- de meerjarenbegroting 2023-2032;
- indexering van nieuwbouwprojecten.
- Aedes Benchmark 2021/2022;
- nieuw regeerakkoord wonen;
- afschaffen verhuurderheffing;
- prestatieafspraken gemeenten;
- relatie en onderwerpen van gesprek met huurdersverenigingen;
- normhuren;
- biedingen 2023;
- jaarverslag klachtencommissie 2021;
- energiearmoede;
- voortgang energietransitie;
- cijfers Fries Sociaal Plan bureau;
- beleidskapstok en kalender.
Remuneratiecommissie
De remuneratiecommissie sprak het bestuur drie keer. In mei spraken zij over de manier waarop het bestuur haar rol vervult. In juni 2022 was er met de heer De Roos en mevrouw Klinkhammer een voortgangsgesprek over de doelen van dat jaar. Ook spraken zij over het collectief functioneren en over het actualiseren van het persoonlijk ontwikkelplan. Aan het eind van 2022 was er een individueel verbindingsgesprek. En een gezamenlijk gesprek. In het gezamenlijke gesprek blikte de remuneratiecommissie met het bestuur terug op de organisatiedoelen. Daarbij spraken ze ook over de doelen voor 2023.
Wijze van toezicht
De RvC verzamelde in 2022 actief informatie en kennis binnen en buiten Accolade, op een onafhankelijke manier. Alle informatie is volgens het reglement Raad van Commissarissen beschikbaar gemaakt. Deze documenten stonden op de agenda voor de vergaderingen van de RvC. De RvC voelt zich door de RvB uitgenodigd om samen na te denken en gedachten van de RvB aan te scherpen. De RvC gaf opdracht aan Deloitte om het bestuursverslag en de jaarrekening 2022 te controleren. De RvC nam kennis van de verklaringen en rapportages.
Evaluatie accountant
In 2022 evalueerden we de samenwerking met de accountant. We verlengden de samenwerking met twee jaar. Tijdens de keuze om wel of niet te verlengen wisselde binnen Deloitte de tekenend accountant. Dat maakte de keuze wat minder vanzelfsprekend. Deloitte en medewerkers van Accolade bespraken de samenwerking uitvoerig. De eerste ervaringen met de nieuwe tekenend accountant waren positief. Voorwaarde is wel dat de tekenend accountant aan Accolade verbonden blijft.
Zelfevaluatie
In januari was de zelfevaluatie van de RvC met hulp van de Galan Groep. Samen stonden zij stil bij teambuilding tussen RvC en RvB en onderling in de RvC en RvB. Met hulp van Management Drives werd ruimte geboden aan het exploreren van de individuele drijfveren en mindset van de teamleden. De inzet was om in een korte tijd de leden van de RvC en RvB inzicht te laten krijgen in wat hen drijft. Ook als ze ‘onder druk’ moeten presteren. Daarna is het teamprofiel in beeld gebracht. Zo versterken de onderlinge verhoudingen en (team)samenwerking. En daarmee wordt de teameffectiviteit vergroot.
De zelfevaluatie zorgde vooral voor bewustwording van sterke punten, maar ook voor een aantal aandachtspunten. Zo spraken we af dat de RvB let op een gezonde ambitie als het gaat om afspraken over resultaten en doelen. En dat ze ervoor zorgt dat haar mensen in hun kracht staan.
Contacten met belanghouders
De RvC overlegt met verschillende belanghouders van Accolade. Dit gebeurt op zowel formele momenten als informele.
De RvC sprak met de huurdersverenigingen af dat er een keer per jaar een gezamenlijk overleg is. Dit is in het voorjaar. Ook is er een keer per jaar een individueel overleg in het najaar. In het voorjaarsoverleg spraken HO-STESS en het Overlegpodium over de maatschappelijke oriëntatie van de RvC, woningruil en energiearmoede. In het najaar stonden de RvC en HO-STESS stil bij het onderwerp ‘verharding in de maatschappij’. In het najaarsoverleg tussen de RvC en het Overlegpodium spraken de partijen over de Nationale Prestatieafspraken, de energiearmoede en over de invloed tussen versneld verduurzamen en het huurbeleid.
In september 2022 had de RvC een informeel overleg met de OR. Daarna lunchten ze samen en schoof de RvB aan. Daarna bezochten ze in Heerenveen een sloopwoning aan de Azaleastraat. En een woning met verzakkende fundering aan de Anjelierstraat. Tot slot bezochten ze de nieuwbouwwoningen aan de Geelgorsstraat in Drachten.
Permanente Educatie
De leden van de RvC en RvB moeten vanuit hun functie voldoen aan de eisen van Permanente Educatie. Permanente educatie is belangrijk om kennis van de RvC en het bestuur op niveau te houden. In 2022 staat het aantal verplichte PE-punten voor RvC-leden op minimaal vijf PE-punten per jaar. Een overzicht van de PE-punten in 2022 ziet u hieronder.
| Naam RvC-lid | behaalde PE-punten |
|---|---|
| Mevrouw M. Breeuwer | 0* |
| De heer S. Gaastra | 5 |
| De heer A. Gijsbers | 8 |
| Mevrouw A. Snapper | 20 |
| De heer A.W. Siebenga | 16 |
Voor de bestuurders van woningcorporaties geldt dat zij in drie jaar tijd minimaal 108 PE-punten moeten halen. Voor 2020, 2021 en 2022 haalden de bestuurders van Accolade het volgende aantal punten:
| Naam bestuurder | Aantal PE-punten* over 2020-2022 |
|---|---|
| mevrouw E. Klinkhammer | 93 |
| de heer F. de Roos | 119,5 |
Bezoldiging RvC en RvB
Het bestuur van Accolade bestond op 31 december 2022 uit mevrouw E. Klinkhammer en de heer F. de Roos. Mevrouw Klinkhammer is per 1 mei 2021 benoemd voor een periode van vier jaar. De heer De Roos is per 1 oktober 2020 benoemd voor een periode van vier jaar.
Vanaf 1 januari 2013 geldt de Wet Normering Topinkomens. Voor 2022 is de maximale beloning voor topfunctionarissen woningcorporaties € 216.000. Vanaf 1 januari 2014 geldt een klasse-indeling. Deze hangt af van de grootte van de corporatie en de omgeving waarin de corporatie werkt. Accolade valt in klasse G. Voor deze klasse is de WNT-norm voor 2022 € 203.000.
De bezoldiging van de bestuurders staat voor salaris en WG-deel pensioenbijdrage vast op 85 procent van deze norm. Voor de bezoldiging van de heer De Roos en mevrouw Klinkhammer is uitgegaan van de WNT-normen voor 2022. De beloning van de bestuurders ligt daarmee onder de WNT-norm.
Voor de leden en de voorzitter van de RvC geldt in de WNT een maximale beloning per kalenderjaar van tien en vijftien procent van de maximale bezoldiging die geldt voor het bestuur van Accolade. De VTW stelt voor de beloning van de leden en voorzitter van de RvC een lagere norm vast. Accolade houdt hieraan vast. De maximale beloning van de leden en voorzitter in 2022 is respectievelijk maximaal € 16.240 en € 24.360.
Beoordeling en bezoldiging
De RvC is tevreden over de prestaties die Accolade in 2022 leverde. Over het geheel genomen, rekening houdend met corona en de bestuurswisselingen, zijn de doelstellingen door het bestuur behaald. Het definitief vaststellen van de beloning voor het bestuur voor 2023 vindt plaats in februari 2023.
Tenslotte
Gelukkig was 2022 een jaar waarin corona werd teruggedreven. Accolade en haar medewerkers konden weer vrij werken en bewegen. Dat maakte 2022 ook een bijzonder jaar. Toch gaat thuiswerken en digitaal vergaderen niet verdwijnen. Want het blijkt de balans tussen werk en privé en een efficiënte tijdsbesteding ten goede te komen.
Het jaar 2022 stond in het teken van de organisatieverandering. In 2021 was deze al ingezet. De RvC heeft zich al eerder met respect en waardering uitgesproken voor de grote inzet van alle medewerkers, OR en RvB. Gezamenlijke sessies en aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers op nieuwe functies en/of bestaande functies, maken dat Accolade voorbereid blijft op haar toekomst. Het nieuwe managementteam en het bestuur volgen samen een leiderschapsreis. Ondanks de krappe arbeidsmarkt lukt het Accolade nog steeds om de juiste medewerkers aan te trekken.
Accolade heeft dankzij de inzet van al haar medewerkers haar doelstellingen voor 2022 gehaald. De organisatieverandering is ingevoerd. Het risicomanagement is daadkrachtig opgepakt en zal permanent aandacht blijven vragen. Doorvertaling van risicomanagement naar de praktijk is voortvarend opgepakt. Hetzelfde geldt voor de doorontwikkeling van dashboarding. Ook werkte men verder aan een financieel sturingsmodel in relatie tot vastgoedsturing en de verduurzamingsopgave. Dat blijft een spanningsveld.
De verhuurdersheffing is afgeschaft. Toch blijft het probleem van te weinig sociale huurwoningen nijpend. Dit komt door de macro-economische gevolgen van een oorlog in Oekraïne. Maar ook door de krappe arbeidsmarkt en de schaarste van grondstoffen.
Via themasessies met de RvC, het bestuur en het managementteam, blijft Accolade de ontwikkelingen op de voet volgen. Zo kan een juiste strategische besluitvorming plaatsvinden. Financiële vastgoedsturing is een vast agendapunt.
De uitdaging voor de komende jaren voor Accolade is groot. Betaalbaarheid voor huurders is een thema. Zorgen voor extra sociale woningbouw, eventueel in combinatie met woningbouw voor het middensegment. Beschikbare grond, grondstoffen en mensen zijn daarbij de grootste risicofactoren. Samenwerking met al onze belanghouders en collega-woningcorporaties is en blijft daarbij erg belangrijk. Dat geldt ook voor de RGS-samenwerking met bouwbedrijven. Kostenefficiency, verduurzaming en innovaties zoals circulair bouwen, zijn in deze samenwerking van groot belang.
In het jaar 2022 vond de herbenoeming van de heer A. Gijsbers en de heer S. Gaastra plaats. De RvC is heel blij met hun herbenoemingen. Ook kon in het jaar 2022 weer de jaarlijkse schouw plaatsvinden met OR, RvB en RvC.
Accolade blijft zich voor haar huurders en doelgroepen inzetten voor voldoende beschikbare en betaalbare duurzame woningen in wijken en buurten waar het prettig wonen is.
Miryam Breeuwer
Voorzitter Raad van Commissarissen
8. Verklaring RvB en RvC
Verklaring Raad van Commissarissen
De leden van de Raad van Commissarissen van Accolade verklaren kennis te hebben genomen van de jaarstukken, de daarin opgenomen jaarrekening over 2022 en daarbij door de onafhankelijke accountant afgegeven goedkeurende verklaring.
De Raad van Commissarissen heeft goedkeuring verleend aan de jaarstukken inclusief de jaarrekening 2022 en decharge verleend aan het bestuur.
Namens de Raad van Commissarissen,
Mevrouw M. P. C. Breeuwer
Voorzitter
Heerenveen, 14 juni 2023
Verklaring bestuur
Bestemming resultaat
De Raad van Bestuur besluit het negatieve jaarresultaat na belastingen van € 315,1 miljoen ten laste van het eigen vermogen te brengen van Accolade.
Bestemming middelen
De Raad van Bestuur van de Stichting Accolade, op grond van artikel 30 van de statuten van de Stichting belast met de Bestuurlijk bevoegdheden, verklaart dat alle uitgaven in het verslagjaar 2022 zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting.
De heer F. de Roos en mevrouw E. Klinkhammer
Raad van Bestuur
Heerenveen, 18 april 2023